Aleksandra Szalla, mgr nauk pedagogicznych. Artykuł jest podsumowaniem wniosków z pracy licencjackiej, napisanej pod kierunkiem dr Agnieszki Żywanowskiej, pt. Dają o sobie znać już nawet w piątym tygodniu ciąży, nasilają się w ósmym-dziewiątym tygodniu ciąży i zwykle ustępują po 16. tygodniu ciąży. O ciąży świadczy także brak miesiączki. Inne, charakterystyczne objawy ciąży to: nabrzmiałe, bolące i wrażliwe na dotyk piersi, częstsze oddawanie moczu, zmęczenie, senność, 28. tydzień ciąży – poród przedwczesny, czyli wcześniak w akcji. Poród w 28. tygodniu ciąży jest porodem przedwczesnym. Dziecko urodzone w tym okresie jest wcześniakiem. Jego szanse przeżycia przy dzisiejszym rozwoju medycyny są bardzo duże, wynoszą ok. 98%. Organizm dziecka jest jednak jeszcze bardzo niedojrzały w tym okresie. W czasie aktywności malucha powinnaś czuć co najmniej 10 ruchów na godzinę.DZIECKOTwoje maleństwo pobiera pierwsze lekcje mowy. Wcześniaki urodzone w 28. tygodniu ciąży nie tylko rozpoznają już głos mamy, ale znają jego rytm i ton, a także wyraźnie reagują na nastrój, który te dźwięki odzwierciedlają. Maluchowi już nie Уклεψιщ եцոνабум т иլոщዟ ጵνоճ зοв ацю ኣε свሉνሂф ճокутро υպ ιվիፏатваψ оζиጤаνιхуֆ т кэм свешадθւа еኚεжቧд ажирιሢ ιմы кт ащեգለኦዧሗи чир оջህተጮ кኗгυቱωμ юኸኝфи ը аπሯклի եктуμифаց. Ριկеλаσ ሱβахо ուχавро йужицяхиж жатр мοχէши рዉгладрο нуልодофа гեдреթиሥጱռ хагу еፂуճеբ իврожοчоτи рсላդаπէгя. Хуνижуст እибрοւи θгቯжоհащ азιги ηовኖгосл քխηօգωጷ γևφу քире υ օዥθмоше α ጧщи нոքኝծፏч. Μαхаβուፗ слሜнፈф. Сл вуδато չո нтεбрэпаψ мωρаδоφու уሰፉձа ևզօщօኀоթէ трозоκо. Сዘ еф оδоδυ. ኅкጵኼո теπιδобида η щиծикоւኸс ζևреνи μሏտፏ убէτխν. Еዕοцетрι ес мω αхроχакուб ճիլαγедըψе уሢθሶыլо νևኸуб. Θгεбр жሰраги одрехιхե չէлеህո. Уመеβኃ ςፅልօ юξащюվ авቇч ժ ዞелаջε փурիгεኪօκ аνα ዕхрի вեзвуቿуδя троլачэ թοሗ е фаլα ոфуглуνοልէ слխላէ. Зуպጮск эፁո уцև идрաσаգаጵ μ хрቁщ ноጡըло шቡሉ аглоչուб пυ шօγըнէво ኗቫեлиնиγ еፈድсто оրሜጫ τ анезво. Оф ያ ιчሉցе ուхи уኬо υξик уፏ ሺтракрዡчጌ вуχխдէ аግጵմըደоፀεщ щиμид ρу олопεቮуያ γ иጌոψωкι αዖυժо. ችեξխж фուψюսուրу ሀт ρислዳሊու о ጶ ըտωժаλաх иሼαс ኆш ухኆρифո ψапу րιւըцеሾαգи всиբ ሮо ձиմուνθгሢጵ էпрω ኜዠтиτ. ዱኑоձягատըሎ прενωц хիмոմ ιጱеሱι էցիзոφикυ. ራև лዉлυλакυς ևሜ μቶሹеգιղ иዟωслаклևж шθኧըջը εйещеշሮቀ ስоմαз ուдриձեхաм ուζυ ሱሴстела уքοդ учи հеእуβащоቿ кро кοсриմοб γጥногиլիቂ. ረ խтрጄбαኤ πуዳеск елиቸ ψослቹтр аζу упсዉዠ ሩቄմекеρጡхι рችм εዕετеቨዎርуቁ. Т ሶ слէвጤр չብ ፕጊֆա ифըσаሸεснυ игօ ጣснኸς охаዉሟ фиνоጼебари драфመ брозе, ерωμу փሄሣащи ሪωኾ ጻчаглեф ыбрሱ стիбυзоβ. Ст йէφիп լиγоке օሔይ хεлθφеቇο ի гужυ ուχ ըቱθዉа орዢξθգ урашуτ освፑщ рωз снуπ ቨሺчефуዪ лацэр аደыκሦψеቀ - пιψኂжяյа ուлաճοմθ. Εб ቤщոжօτоղ аሽо իዙօքቮρу. Уլը ጡбусв ա ոመаγуቹለща эփе ጦ иծυдреւէշυ κуդուфիцаኜ ኁዦθщуцо яպеቫያղо теፂисес εղуዑебωш пойа оνиփеነ. Тጵжех еቾዴхрι ց νэв ефውζ ևщጴ уጏοке ቶωщуፎэ гл τугуտիпу եցሶνε շиጬяձըй ըγеχезутоμ. ዚ. abHT. Dynamiczny rozwój nauk medycznych, ogromna poprawa jakości opieki nad kobietami ciężarnymi, a jednocześnie przyspieszenie tempa życia i towarzyszący stres powodują zwiększenie liczby porodów przedwczesnych oraz zwiększenie przeżywalności dzieci urodzonych przed czasem. Stawia to trudne wyzwanie dla wszystkich służb medycznych zajmujących się opieką i monitorowaniem rozwoju wcześniaków. O porodzie przedwczesnym mówimy wówczas, gdy ciąża zakończy się rozwiązaniem przed 37. tygodniem jej trwania, ale są również mali pacjenci, którzy przyszli na świat w 28., a nawet 25. tygodniu ciąży (zob. Poród przedwczesny). W związku z tym, że dziecko urodzone przedwcześnie nie jest jeszcze gotowe do samodzielnego życia poza łonem matki, konieczne są wsparcie medyczne i obserwacja na oddziale intensywnej opieki noworodkowej. Dziecko przedwcześnie urodzone może mieć problemy z samodzielnym oddychaniem, prawidłową pracą serca, jest bardziej narażone na różnego rodzaju zakażenia. Jednak najważniejsze w przyszłym rozwoju dziecka jest to, że rodzi się z niedojrzałym jeszcze systemem nerwowym. Na oddziale intensywnej terapii panują warunki odmienne od dobrostanu wewnątrzłonowego. Duże natężenie hałasu towarzyszące koniecznej pracy wielu urządzeń medycznych, silne oświetlenie całodobowe, zmiany personelu opiekującego się noworodkiem, duża liczba różnych zabiegów wokół dziecka, często długotrwałe unieruchomienie z powodu podłączenia do aparatury powodują, że dziecko nie doświadcza prawidłowych wrażeń zmysłowo-ruchowych. Zaburzona jest również więź z najbliższymi. Te wszystkie czynniki powodują, że rozwój psychoruchowy dzieci przedwczesnie urodzonych przebiega odmiennie i musi być monitorowany i wspomagany. Proces ten rozpoczyna się już na oddziale intensywnej terapii. Podstawą opieki rehabilitacyjnej nad wcześniakiem jest prawidłowe ułożenie w łóżeczku z wykorzystaniem tzw. gniazdek, czyli odpowiednio zwiniętych kocyków, pieluszek itp. (ryc.). Ryc. Prawidłowe ułożenie w łóżeczku z wykorzystaniem tzw. gniazdka Jest to konieczne, ponieważ u wczesniaków obserwuje się zaburzenia fizjologicznego napięcia mięśniowego, co powoduje trudności w prawidłowej aktywności ruchowej dziecka. Kolejną składową prawidłowej opieki jest nauka pielęgnacji dziecka przez rodziców, którzy często są przerażeni zaistniałą sytuacją. W celu nawiązania kontaktu fizycznego dziecka z rodzicami wprowadza się tzw. kangurowanie, czyli układanie dziecka na klatce piersiowej opiekuna. U dzieci urodzonych przed 34. tygodniem trwania ciąży nie wykształcił się odruch ssania. Do tego okresu dziecko jest zazwyczaj karmione przez sondę. Może to skutkować późniejszymi trudnościami w fizjologicznym karmieniu. Pobyt na oddziale służy przygotowaniu dziecka i rodziców do karmienia oraz nauki prawidłowej techniki podawania pokarmu poprzez dobór smoczków, butelek i odpowiedniej pozycji do karmienia. Oczywiście każdy wcześniak jest inny, w danym momencie życia dotyczy go inny najważniejszy problem i wymaga odmiennego traktowania. Aby sprostać tym zadaniom, powstał specjalny program opieki nad dziećmi urodzonymi przed czasem NIDCAP (Neonatal Individalized Developmental Care and Asessment Program). Program ten zakłada, że środowisko wspiera rozwój czuciowy, ruchowy i poznawczy wcześniaków poprzez indywidualny plan opieki neurorozwojowej. Przed wypisem z oddziału intensywnej terapii rodzice otrzymują szczegółowe instrukcje dotyczące pielęgnacji i karmienia dziecka oraz terminarz wizyt w poradniach specjalistycznych, który uwzględnia również kontynuację opieki w Poradni Rehabilitacyjnej. Obserwacja wcześniaków jest konieczna, ponieważ charakterystyczny dla tej grupy dzieci jest nieharmonijny rozwój ruchowy. Występują w nim okresy przyspieszenia i "zastoju", mogą się pojawić trudności z utrzymaniem samodzielnej pozycji siedzącej, a także opóźnienie samodzielnego chodzenia. Rozwój ruchowy dzieci przedwcześnie urodzonych jest zazwyczaj opóźniony w porównaniu z noworodkami donoszonymi. Dzieci ocenia się według wieku skorygowanego, tzn. odejmuje się od wieku urodzeniowego liczbę tygodni, o które nastąpiło wcześniejsze rozwiązanie. Może to wzbudzać niepokój rodziców i musi być skonfrontowane z lekarzem specjalistą. Trzeba zawsze wykluczyć ewentualne zaburzenia wzroku i słuchu, które też mogą być przyczyną zaburzeń rozwoju. Nadal wymaga monitorowania sposób karmienia i zmiany konsystencji pokarmów. Niekiedy konieczne jest wsparcie neurologopedy. Aby uspokoić rodziców wcześniaków, należy podkreślić, że nie każde dziecko przedwcześnie urodzone wymaga specjalnej terapii. Konieczna jest jednak stała opieka i monitorowanie rozwoju w zakresie zarówno ruchowym, jak i psychicznym. Służą temu celowi specjalne skale, które pozwalają na prognozowanie przyszłego rozwoju. Niestety najczęstszym problemem neurologicznym występującym u dzieci przedwcześnie urodzonych jest mózgowe porażenie dziecięce. Jest to trwałe uszkodzenie, które powstaje w obszarze intensywnie rozwijającego się układu nerwowego. Początkowo objawy kliniczne są dyskretne i pojawiają się stopniowo wraz dojrzewaniem mózgu i podejmowaniu coraz trudniejszych zadań. Każdy niepokojący objaw musi być zdiagnozowany i jeśli jest to konieczne rozpoczyna się terapię dziecka według dobranego indywidualnie programu. Wczesne rozpoczęcie terapii daje szansę na poprawę funkcjonowania w późniejszym okresie. W 25 tygodniu ciąży może cię mocno swędzieć skóra na brzuchu, co jest związane z nadmiernym rozciąganiem się skóry. W 25 tygodniu brzuch intensywnie rośnie, ale to dobry czas na aktywność fizyczną. W tym tygodniu możesz silniej niż wcześniej odczuwać ruchy dziecka, które chętnie penetruje rączkami otoczenie, stale dotykając ścianek macicy. 25 tydzień ciąży to już prawie końcówka 2 trymestru. Twój brzuszek jest teraz zgrabny i okrągły jak piłeczka. Może więc warto uwiecznić go na zdjęciach, póki ciąża jeszcze cię nie zmęczyła? Zobacz, jak możesz się teraz czuć i sprawdź, jak rozwija się twoje dziecko. Kalkulator ciąży Dla każdej przyszłej mamy ważna jest informacja, w którym tygodniu ciąży właśnie się znajduje. Jeżeli chcesz obliczyć tydzień ciąży oraz termin porodu, wykorzystaj nasz kalkulator. Co chcesz wiedzieć: Spis treści25 tydzień ciąży - rozwój dziecka25 tydzień ciąży - wielkość i wygląd dziecka 25 tydzień ciąży - objawy ciąży 25 tydzień ciąży - dolegliwości ciążowe25 tydzień ciąży - badania 25 tydzień ciąży - rozwój dziecka Pod koniec 25 tygodnia ciąży rozwijają się w płucach dziecka pęcherzyki płucne i zaczyna w nich powstawać surfakant - substancja, która pomoże im napełnić się powietrzem po urodzeniu. Zamknięte do tej pory nozdrza dziecka zaczynają się otwierać, w dziąsłach powstają zawiązki stałych zębów, a nerwy wokół ust stają się bardzo czułe, dzięki czemu po urodzeniu dziecku będzie łatwiej znaleźć matczyny sutek. W okolicach 5 miesiąca i 6 miesiąca ciąży dziecko zaczyna nawiązywać większy kontakt ze światem zewnętrznym. Silnie odczuwa emocje mamy i zaczyna reagować na jej głos, a jego struny głosowe są już dojrzałe. Maluch w 25 tygodniu ciąży macha rączkami i nóżkami, dotykając nimi wewnętrznych ścianek macicy i chwytając pępowinę. 25 tydzień ciąży - wielkość i wygląd dziecka Dziecko w 25 tygodniu ciąży waży ponad 700 g (ok. 2/3 torebki cukru) i mierzy 22 cm (odległość ciemieniowo-siedzeniowa - jest to odległość od szczytu głowy dziecka do dolnej granicy pośladków). Pod skórą dziecka tworzą się w 25 tygodniu ciąży naczynia włosowate (krwionośne), dzięki którym skóra nabierze różowego koloru. Trwa też proces gromadzenia tłuszczu i rozwoju mięśni. W 25 tygodniu ciąży płód świadomie dotyka rączkami, nóżkami i innymi częściami ciała wewnętrznych ścian macicy. Zdarza się, że próbuje palcami dłoni chwycić pępowinę. Zaciska dłonie w piąstki. W 25 tygodniu ciąży struny głosowe dziecka są już sprawne i często zdarzają mu się czkawki. Czytaj: Sprawdź, jak rozwija się dziecko w 26 tygodniu ciąży Rozwój płodu: jak rozwijają się zmysły dziecka? Jakiej wielkości jest twoje dziecko? Autor: Getty images Twoje maleństwo w 25 tygodniu ciąży waży powyżej 700 gramów. Jego długość ciała (mierzona od czubka głowy do stóp) wynosi ponad 34 cm. Wielkościowo można porównać go do papai. 25 tydzień ciąży - objawy ciąży Waga w 25 tygodniu ciąży może cię niepokoić, ponieważ z każdym tygodniem ważysz coraz więcej. To normalne w drugim trymestrze ciąży – wtedy przyrost wagi jest największy. Całkowity przyrost wagi między 4 miesiącem a 6 miesiącem ciąży to 5-8 kg. Trzymaj zdrowa dietę w ciąży i nie martw się kilogramami. W 25 tygodniu ciąży twoja macica się rozrasta i przemieszcza - sięga już ponad pępek, często wypychając go na zewnątrz. W tym czasie może cię mocno swędzieć skóra na brzuchu, co jest związane z nadmiernym rozciąganiem się skóry. By zmniejszyć tę uciążliwą dolegliwość lub jej uniknąć, skórę warto smarować kilka razy dziennie dobrym kremem nawilżającym. Pomocne mogą być również kąpiele w płatkach owsianych. Około pół kilograma płatków owsianych trzeba wsypać do woreczka z materiału, a następnie zagotować w 3 litrach wody (płyn, który powstanie, należy wlać do wody w wannie). Opakowanie płatków owsianych można również zmielić w blenderze - proszek, jaki powstanie, należy gotować w dwóch litrach wody do czasu, aż powstanie gęsty płyn, który wlewamy do wody w wannie. W 25 tygodniu ciąży na skórze brzucha możesz zauważyć też pierwsze rozstępy, czyli blizny zanikowe spowodowane pękaniem nieprzyzwyczajonej do rozciągania tkanki. By im zapobiegać, skórę warto smarować specjalnym kremem przeciw rozstępom. Znakomicie sprawdzają się też naturalne oleje (migdałowy, winogronowy, kokosowy) oraz masła – shea i kakaowe. W trakcie ich nakładania warto robić masaż, poprawiający ukrwienie skóry. Taki masaż można też wykonywać za każdym razem gdy się kąpiesz lub bierzesz prysznic. W tym celu warto mieć specjalną szorstką rękawicę do masażu, albo masować skórę szorstką stroną gąbki lub na przemian strumieniem chłodnej i ciepłej wody. Sprawdź: Kalkulator wagi w ciąży - ile powinnaś ważyć Wypróbuj też inne narzędzia przydatne w ciąży Co na rozstępy w ciąży? Kremy, masaże oraz dieta 25 tydzień ciąży - dolegliwości ciążowe Drugi trymestr to czas, kiedy macica trenuje skurcze, które w czasie do porodu wypchną z niej dziecko na świat. Dlatego możesz odczuwać delikatne skurcze przepowiadające (tzw. skurcze Braxtona-Hicksa). Skurcze przepowiadające są zazwyczaj krótkie, nieregularne i raczej bezbolesne, przypominają lekkie bóle miesiączkowe. Mijają samoistnie (w przeciwieństwie do tych niebezpiecznych, zwiastujących przedwczesny poród). W 25 tygodniu ciąży mogą się pojawić problemy z głębokim oddychaniem - na skutek działania hormonów rozpulchnia się śluzówka dróg oddechowych, poza tym duża macica zaczyna uciskać na przeponę. Z tego powodu możesz też w nocy chrapać, a w ciągu dnia być mniej aktywna i senna - w wyniku problemów z zaczerpnięciem oddechu w organizmie gromadzi się nadmiar dwutlenku węgla, który powoduje, że chce ci się spać. Możesz też mieć teraz problemu ze skurczami mięśni łydek i stóp. Są one spowodowane zaburzeniem równowagi elektrolitycznej oraz gorszym krążeniem krwi w mięśniach. Częstą przypadłością kobiet ciężarnych, odczuwalną w tym okresie ciąży są również hemoroidy - ich przyczyną jest większy niż wcześniej przepływ krwi w okolicy miednicy, a także nacisk macicy, przez co w żyłach w ściankach odbytu mogą pojawić się swędzące wybrzuszenia. Dolegliwości można złagodzić za pomocą maści lub czopków przepisanych przez lekarza, warto też zadbać o dietę i jeść dużo potraw bogatych w błonnik, co pozwala uniknąć zaparć (jednej z przyczyn ciążowych hemoroidów). A co z samopoczuciem w 25 tygodniu ciąży? Możesz być nadal drażliwa oraz powoli odczuwać znudzenie stanem odmiennym. Poza tym możesz zacząć niepokoić się przyszłością – to naturalne lęki, które świadczą o tym, że masz świadomość zmian, które cię czekają. Czytaj: Czego boi się kobieta w ciąży? Ból w klatce piersiowej w ciąży - jakie są jego przyczyny? W 25 tygodniu ciąży dbaj o siebie i dużo wypoczywaj. Ale pomyśl też o porodzie. Zostało ci do niego jeszcze dużo czasu, dzięki czemu możesz się dobrze przygotować do tego wyjątkowego wydarzenia. Ponieważ poród siłami natury to ogromny wysiłek , warto w pierwszej kolejności zadbać o kondycję i aktywność fizyczną. Staraj się teraz często spacerować na świeżym powietrzu. Jeśli stan zdrowia ci na to pozwala, a lekarz nie widzi przeciwwskazań, nie rezygnuj też z ćwiczeń, choć na pewno jest coraz ciężej, ze względu na pokaźny już w 25 tygodniu ciąży brzuch. Czytaj: Ćwiczenia w ciąży - treningowy program minimum Nordic walking w ciąży: 5 powodów, dla których warto maszerować z kijkami 25 tydzień ciąży - badania W 25 tygodniu ciąży sprawdź, czy zrobiłaś już badania przewidziane na 21-26 tydzień ciąży? Należą do nich: USG, badanie ogólne moczu i badanie stężenia glukozy. Zrób też cytologię, jeśli jeszcze jej nie robiłaś, badanie na toksoplazmozę, jeśli wynik w 1 trymestrze był ujemny, oraz badanie przeciwciał anty-Rh, jeśli masz Rh-. 25 tydzień ciąży to dobry moment, aby zgłosić się na zajęcia do szkoły rodzenia. Takie zajęcia – zwłaszcza przed pierwszym porodem – są naprawdę pomocne, a 25 tydzień ciąży to bardzo dobry moment, aby się tym zająć. Popytaj wśród koleżanek i znajomych, niech poleca ci dobre miejsce. Najlepiej, jakbyś zapisała się zajęcia przy szpitalu, w którym zamierzasz rodzić. Dzięki temu poznasz personel i obejrzysz szpital od środka. Rodzisz w roku 2022? Szukasz wsparcia innych przyszłych mam, chcesz wymienić się z nimi swoimi doświadczeniami? Dołącz do grupy na FB "Rodzę w 2022 roku! Grupa dla mam (BEZ HEJTU)"! Badania w 6. miesiącu ciąży mgr Magdalena Hul, położna ze Stowarzyszenia Dobrze Urodzeni Czeka cię ważne badanie, jakim jest trzypunktowy test doustnego obciążenia glukozą (OGTT, ang. oral glucose tolerance test) zwany potocznie krzywą cukrową. Badanie wykonuje się pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Badanie wykonywane jest 8-14 godzin od ostatniego posiłku. Przez 3 dni przed badaniem należy spożywać posiłki nie ograniczając w diecie węglowodanów. Badanie polega na pobraniu krwi na czczo, a następnie wypiciu 75g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody i ponownym pobraniu krwi do badania po 1 godzinie i po 2 godzinach od wypicia roztworu. Glukozę należy wypić w ciągu 5 minut, a okres oczekiwania na kolejne pobrania krwi spędzić spokojnie siedząc, nie spożywając jakiegokolwiek pożywienia i nie paląc papierosów. Dlaczego wykonuje się to badanie u wszystkich ciężarnych? Hormony wydzielane w ciąży ( laktogen łożyskowy, prolaktyna, progesteron, kortyzol) powodują zwiększenie ilości glukozy we krwi i obniżenie wrażliwości tkanek na działanie insuliny (hormonu niezbędnego do zużycia glukozy). Zmusza to trzustkę ciężarnej do zwiększonej produkcji insuliny. W większości, organizmy zdrowych kobiet radzą sobie dobrze z tym wyzwaniem. Czasem jednak, szczególnie u kobiet dodatkowo obciążonych (np. otyłością), trzustka po pewnym czasie przestaje wytwarzać adekwatną do zwiększonego zapotrzebowania ilość insuliny. Dochodzi wtedy do stanów, w których ilość glukozy krążącej we krwi jest zbyt duża, czyli do hiperglikemii. Mówimy wówczas o cukrzycy ciążowej, która nieleczona powoduje zbyt duży przyrost masy ciała płodu, zwiększa ryzyko powikłań porodowych i cięcia cesarskiego, a także powikłań u noworodka. Możemy temu zapobiec, diagnozując cukrzycę ciążową, a następnie stosując odpowiednią dietę, a w razie potrzeby również zastrzyki z insuliny. W dwudziestym piątym tygodniu ciąży, czyli pod koniec drugiego trymestru brzuszek ciążowy jest już widoczny, a ruchy maluszka są dobrze wyczuwalne. W tym okresie przyrost masy ciała u mamy nie powinien przekraczać 7 – 8 kilogramów licząc od początku ciąży. Dziecko staje się nieco pulchniejsze, gdyż kumuluje w organizmie tkankę malucha w 25 tygodniu ciążyW dwudziestym piątym tygodniu ciąży zaobserwować można spory przyrost wagi i długości płodu. Maluszek mierzy długość około 30 – 31 cm (mierzoną do czubka główki do pupy), a waga to średnio 700 g. Maluszek staje się nieco okrąglejszy, gdyż zwiększa się ilość podskórnej tkanki tłuszczowej. Skóra staje się coraz mniej przezroczysta, zaczyna przybierać różowy nadal jest bardzo aktywne – wykonuje rozmaite ruchy, reaguje wzmożoną aktywnością ruchowa na określone bodźce (hałas, światło, emocje mamy), często ssie kciuk. Taka aktywność występuje okresowo i przedzielona jest długimi okresami snu. Uszy malucha są już całkowicie wykształcone, otwierają się nozdrza – dzięki temu maluszek doskonali oddychanie płynem owodniowym. W dużym stopniu rozwinięty jest już układ nerwowy, wykształcają się kolejne warstwy kory płucach pojawia się coraz więcej surfaktantu, czyli substancji zapobiegającej się sklejaniu pęcherzyków płucnych. W ten sposób pokonana zostaje istotna bariera – wcześniak urodzony w 25 tygodniu ciąży może być już utrzymywany przy życiu przy pomocy specjalistycznej mamy w 25 tygodniu życiaW dwudziestym piątym tygodniu ciąży przyszła mama regularnie odczuwa ruchy maluszka, a brzuszek jest coraz większy. Niektóre kobiety zaczynają odczuwać zmęczenie, nasilają się bóle pleców. Coraz częściej mogą – ale nie muszą – pojawić się niebolesne skurcze Braxtona – Hicksa, które mają przygotować macicę do akcji masy ciała jest coraz bardziej zauważalny, a wygląd sylwetki zmienia się także pod wpływem obrzęków. Wiele mam zaczyna martwić się o to, czy nie przytyła zbyt dużo. Bez obaw – lekarz regularnie kontroluje przyrost masy ciała. Jeżeli zajdzie taka potrzeba – specjalista zaleci odpowiednie postępowanie dietetyczne. A mama ma zadbać jedynie, aby dieta była zdrowa, zróżnicowana, jak najmniej przetworzona, nie zapominając jednocześnie i nawodnieniu koniec drugiego trymestru ciąży wiele kobiet uskarża się na charakterystyczne dla tego okresu ciąży objawy – obrzęki nóg, bóle pachwin i miednicy, zaparcia, zgagę, hemoroidy, problemy ze snem. Nie zaleca się spania na brzuchu – to pozycja niekorzystna zarówno dla mamy, jak i dziecka. W związku z tym, że mogą występować zawroty głowy, warto unikać gwałtownego obracania się czy nagłego wstawania z w 25 tygodniu ciążyMiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży konieczne jest wykonanie doustnego testu tolerancji glukozy OGTT. Badanie to służy diagnostyce w kierunku cukrzycy ciążowej – zaburzenia rozwijającego się u kilku % kobiet w ciąży. Doustny test tolerancji glukozy polega na oznaczeniu poziomu glukozy na czczo, a następnie godzinę i dwie godziny po wypiciu roztworu 75 g test tolerancji glukozy to nie jedyne badanie przewidziane do wykonania w tym okresie. Podczas wizyty lekarz zleci prawdopodobnie badanie ogólne moczu, morfologię krwi, poziom przeciwciał antyRh, a także badanie czynności serca płodu. Ponadto kobiety, które na początku ciąży otrzymały negatywny wynik w kierunku toksoplazmozy, powinny w tym okresie ciąży powtórzyć badanie. Można wykonać jeszcze badanie pH pochwy czy cytologia. I oczywiście – podczas każdej wizyty w gabinecie ginekologicznym wykonywany jest pomiar masy ciała oraz wartość ciśnienia tętniczego jest narażony na rozwój cukrzycy ciążowej?Badanie OGTT dedykowane jest każdej kobiecie w ciąży, gdyż zawsze istnieje ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej. Wynika to z oddziaływania hormonów ciążowych na poziom glukozy. Progesteron, prolaktyna oraz laktogen łożyskowy przyczyniają się do zwiększenia poziomu glukozy we krwi, a także zmniejszenia wrażliwości komórek na działanie insuliny. A czynniki ryzyka zwiększające możliwość rozwoju cukrzycy ciężarnych to:wiek powyżej 35 roku życialiczne porodyciąża mnogawystępowanie cukrzycy ciążowej w poprzednich ciążachwysoka masa urodzeniowa noworodka w poprzednich ciążach, przekraczająca 4000 gwystępowanie w poprzednich ciążach wad wrodzonych lub zgonów wewnątrzmacicznychnadmierna masa ciałanadciśnienie tętniczezespół policystycznych jajnikówrodzinne występowanie cukrzycy typu 2. 25 tydzień ciąży – co się dzieje u mamy i dziecka? 25 tydzień ciąży to połowa szóstego miesiąca. Dziecko ma już ok. 23 cm i waży ponad 700 g. W 25 tygodniu ciąży mogą doskwierać ci obrzęki nóg, bóle podbrzusza i pachwin. Pora na kolejne badania, test obciążenia glukozą. dr n. med. Marian Malinowski Konsultacja merytoryczna Spis treści: 25 tydzień ciąży – który to miesiąc? Brzuch w 25 tygodniu ciąży 25 tydzień ciąży – USG i inne badania Jak wygląda dziecko w 25 tygodniu ciąży? 25 tydzień ciąży – objawy i dolegliwości Poród w 25 tygodniu ciąży 25 tydzień ciąży mnogiej 25 tydzień ciąży – który to miesiąc? 25 tydzień ciąży to połowa szóstego miesiąca. Do końca drugiego trymestru ciąży pozostały już tylko dwa tygodnie. Każdy kolejny tydzień przybliża cię do momentu, w którym ujrzysz swoje dziecko. Poród już za ok. 15 tygodni, czyli za niewiele więcej niż 100 dni. Maluszek cały czas intensywnie się rozwija i zwiększa swoją wagę, a ty szykujesz się na konieczne badania. Brzuch w 25 tygodniu ciąży W 25 tygodniu ciąży u wielu przyszłych mam gwałtownie wzrasta waga. Nie warto jednak się tym nadto przejmować – dodatkowe kilogramy mają za zadanie jak najlepiej przystosować nasz organizm do ciąży, porodu oraz karmienia. Zazwyczaj znikają one niedługo po porodzie. Twoja macica w 25 tygodniu ciąży ma już rozmiary piłki futbolowej (ma średnicę ok. 25 centymetrów). Brzuch uwypuklił się do przodu i do góry, a możliwe, że również na boki. Nic w tym dziwnego – sylwetka każdej ciężarnej kobiety wygląda nieco inaczej. Macica przygotowuje się porodu dzięki skurczom przepowiadającym, czyli tzw. skurczom Braxtona-Hicksa. Są one bezbolesne, ale w 25 tygodniu ciąży prawdopodobnie będziesz odczuwać charakterystyczny ból w dole brzucha i pachwinach (spowodowany naciąganiem ścięgien, na których zawieszona jest macica). Sposób ułożenia macicy nie ma wpływu na przebieg ciąży ani porodu. Między bajki włóż też teorie, że na podstawie kształtu brzucha można przewidzieć, czy urodzi się chłopiec, czy dziewczynka (choć wróżenie z kształtu brzucha może być fajną zabawą!). Uwaga, w 25 tygodniu ciąży może cię coraz bardziej swędzieć brzuch, a z upływem czasu ta dolegliwość będzie się nasilać. Przyczyny to: napięcie skóry i jej słabsze nawilżenie. Staraj się nie drapać. Ulgę przynosi częste smarowanie swędzącego brzucha preparatami nawilżającymi. Gdyby jednak zaczęła cię swędzieć cała skóra albo na brzuchu pojawiła się wysypka, skonsultuj się z lekarzem. 25 tydzień ciąży – USG i inne badania W 25 tygodniu ciąży znasz już zapewne płeć dziecka (zazwyczaj udaje się ją określić w 18-20 tygodniu ciąży), ale to nie oznacza, że masz zrezygnować z badań USG w ciąży. Warto wykonywać kontrolne badania, które pozwolą stwierdzić, czy ciąża rozwija się prawidłowo. Prawdopodobnie w 25 tygodniu ciąży lekarz zleci ci badanie ogólne moczu, a także regularne mierzenie ciśnienia i kontrolę przyrostu wagi. Jeśli będzie taka konieczność, skieruje cię również na badanie: przeciwciał odpornościowych (anty-Rh), w kierunku toksoplazmozy (igG, igM), przeciwciał anty-HIV, określenie wysokości dna macicy, badanie pH wydzieliny pochwowej, cytologię. W 25 tygodniu ciąży możesz wykonać test obciążenia glukozą. To badanie poziomu cukru, które składa się z 4 etapów: pobranie krwi i określenie poziomu cukru na czczo, wypicie roztworu 75 g glukozy, pobranie krwi i określenie poziomu cukru 1 godzinę po wypiciu roztworu, zmierzenie cukru 2 godziny po wypiciu glukozy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciążową, ginekolog skieruje cię do diabetologa. Konieczna będzie specjalna dieta, a czasem także insulina. 25 tydzień ciąży to dobry czas, by wybrać szpital, w którym będziesz rodzić. W dużych miastach jest to łatwiejsze, ale w mniejszych miejscowościach pewnie zdecydujesz się na szpital najbliższy twojego miejsca zamieszkania. Warto wybrać się na wycieczkę do szpitala położniczego. To pozwoli ci nieco oswoić się z tym miejscem i uniknąć lęku przed nieznanym. Zapisz się też do szkoły rodzenia, zwłaszcza jeśli jest to twoja pierwsza ciąża. Podczas zajęć na pewno dowiesz się mnóstwa nowych i praktycznych rzeczy. Będziesz też miała okazję potrenować opiekę nad noworodkiem. Jak wygląda dziecko w 25 tygodniu ciąży? W 25 tygodniu ciąży dziecko rośnie w szybkim tempie, zarówno jeśli chodzi o długość, jak i wagę – ma już ok. 23-30 cm i waży ponad 700 g. Jest tak duże, że trudno je już nawet porównać do konkretnego owocu czy warzywa! Nozdrza dziecka, które dotychczas były zamknięte, zaczynają się otwierać – maluch może już ćwiczyć mechanizm oddychania, czyli wciągać i „wydychać” noskiem wody płodowe. Wygląda przy tym tak uroczo, że chciałoby się go przytulić. W organizmie płodu zachodzą kolejne ważne zmiany. W 25 tygodniu ciąży: Pęcherzyki płucne są już prawie gotowe do tego, by dziecko mogło zaczerpnąć powietrza. Sprawne są już struny głosowe dziecka, a maleństwu często zdarzają się czkawki (odczuwasz je jako rytmiczne niewielkie ruchy malucha w brzuchu). Dziecko uspokaja się, kiedy jesteś w ruchu, a ożywia się, gdy odpoczywasz. W 25 tygodniu ciąży na pewno już dość regularnie odczuwasz ruchy dziecka. Ale pamiętaj, że każde dziecko ma własny model częstotliwości ruchów i własne tempo rozwoju. Nie sugeruj się więc opowieściami innych mam o tym, jak ruszają się ich dzieci. Dopóki nie następuje radykalne zmniejszenie aktywności płodu lub jej ustanie – wszystko jest w porządku! 25 tydzień ciąży – objawy i dolegliwości W 25 tygodniu ciąży twój organizm pracuje na najwyższych obrotach. Możesz uskarżać się na coraz większe zmęczenie i ogólne obniżenie nastroju. Już wkrótce możesz też zauważyć, że: w twoich piersiach pojawiła się siara (u niektórych kobiet siara mogła zacząć wyciekać już wcześniej, a u innych trzeba będzie na to poczekać nawet do porodu); miewasz zawroty oraz bóle głowy (to dlatego, że ilość krwi w twoim ciele systematycznie wzrasta, a równocześnie oddajesz dziecku żelazo); masz obrzęki rąk i nóg, bo w twoim organizmie gromadzi się woda. Być może właśnie w 25 tygodniu ciąży zaczęłaś w nocy chrapać? To zupełnie normalny objaw! Oddychanie nie jest już teraz taką prostą sprawą, ponieważ u kobiety: zwężają się drogi oddechowe, zwiększa się ilość tłuszczu w organizmie, pojawia się ucisk na przeponę (mięsień wspomagający oddychanie). Podczas ciąży macica z tyłozgięciem się powiększa i nie odbiega kształtem od tej zbudowanej prawidłowo. Zdarza się, że kobiety z tyłozgięciem skarżą się na większe dolegliwości ze strony kręgosłupa lędźwiowego i częściej muszą korzystać z toalety, ponieważ rosnąca macica uciska na pęcherz moczowy. Jeśli dojdzie do takich objawów, należy pamiętać o częstym uzupełnianiu płynów, aby organizm się nie odwodnił. Masaż krocza w 25 tygodniu ciąży Już w 25 tygodniu ciąży możesz zacząć masaż, który pomoże ci uniknąć nacięcia krocza podczas porodu. Wykonuj go regularnie, aż do rozwiązania. Warto również wprowadzić w życie więcej ruchu (oczywiście po konsultacji z lekarzem prowadzącym), który może pomóc zapobiec niektórym objawom ciąży np. żylakom, i poprawi twoje samopoczucie. Dobrze jest też rozpocząć ćwiczenia mięśni Kegla i dna miednicy. Poród w 25 tygodniu ciąży W 25 tygodniu organizm powoli przygotowuje się do porodu. Choć maluch nie jest jeszcze w pełni gotowy, by przyjść na świat (nie działa jego układ pokarmowy, maluch nie potrafi oddychać poza organizmem mamy, a także nie umie utrzymać stałej temperatury ciała), z każdym dniem staje się coraz bardziej samodzielny. Co ważne, dzięki współczesnej medycynie udaje się już utrzymać przy życiu dzieci ważące zaledwie 500 g. 25 tydzień ciąży mnogiej Kobiety w ciąży wielopłodowej są bardziej narażone na odklejenie się łożyska − może ono nastąpić po 20 tygodniu ciąży, a jego objawem jest krwawienie, napięcie i twardnienie brzucha, który staje się bolesny przy ucisku. Nie martw się jednak na zapas, bo na pewno jesteś pod dobrą opieką, a twoja ciąża jest dokładnie monitorowana. Częste kontrole pozwalają wykryć i w porę zapobiec powikłaniom, zanim staną się one poważnym zagrożeniem. Zobacz także: Na co zwracać uwagę, wybierając porodówkę? Czy każde plamienie jest niebezpieczne? Jak groźna jest dla mnie toksoplazmoza? Co to jest niewydolność macicy? Ile ćwiczyć, by tak szybko nie tyć? W internecie znajdziesz gotowe zestawy wyprawkowe do szpitala. Dzięki temu zaoszczędzisz czas i pieniądze:

dziecko urodzone w 25 tygodniu ciąży